Dla mnie jako terapeuty, ale przede wszystkim rodzica, każdy etap rozwoju moich dzieci był czymś fascynującym. Z niecierpliwością czekałam na każdą nową umiejętność. Znajomość poszczególnych etapów pozwalała na spokojne przyglądanie się ich poczynaniom,. Zarówno Michu, jak i Majka pisali swoje historie rozwoju zupełnie indywidualnie. W tym tekście kontynuuję temat kamieni milowych. Tym razem wezmę na tapet kamienie milowe od 4 do 7 miesiąca życia.
Co powinno umieć dziecko w 4 miesiącu życia?
Niemowlę, które kończy 4 miesiące, potrafi się komunikować z otoczeniem. Zna rytm dnia, ma swoje przyzwyczajenia i zaczyna dążyć do przemieszczania się. Jego rozwój społeczny jest bardzo intensywny: uśmiecha się do rodziców, reaguje na mowę otaczających go ludzi, szuka kontaktu. Zaczyna pokazywać niezadowolenie, kiedy coś jest nie po jego myśli, np. mama nie chce go wziąć na ręce lub gdy jest znudzone.
4 miesiąc życia to okres, gdy rozpoczyna się wzmożone ślinienie. Rączki, zabawki, kocyki – wszystko po kolei trafia do buzi, gdzie zostaje poddane próbie małych, ale silnych dziąseł. Takie zabawy niekoniecznie muszą mieć od razu związek z ząbkowaniem – maluch w ten sposób po prostu poznaje świat. Nowe faktury, smaki i zapachy różnych rzeczy, to cenna nauka dla dziecka. Nie zabraniaj maluszkowi takich aktywności, ale zadbaj, aby w jego otoczeniu znajdowały się przedmioty czyste i odpowiedniej wielkości. Takie bez obaw może gryźć.
Jeśli Twoje dziecko mocno się ślini, a w okolicy ust pojawiła się drobna wysypka, pamiętaj, aby często i delikatnie osuszać buzię malucha. Suchy śliniak to podstawa, bo enzymy trawienne występujące w ślinie powodują podrażnienia naskórka. Można temu zapobiec, natłuszczając narażoną na działanie śliny skórę malucha.
Ciało dziecka wzmacnia się i rozwija, dlatego niemowlak wciąż opanowuje nowe umiejętności motoryczne. Leżąc na plecach, maluch świadomie sięga po zabawkę wiszącą nad nim, łapie ją jeszcze mało precyzyjnie i ciągnie do siebie. Na tym etapie dziecko nie potrafi jeszcze łapać w linii ciała, a tylko po bokach, czyli po prawej i lewej stronie swojego ciała. Chociaż ta zabawa jest jeszcze obarczona licznymi niepowodzeniami, to stanowi podstawę, a jej wielokrotne wykonanie szlifuje precyzję ruchu. Na tym właśnie polega rozwój.
Osiągniecie i przekroczenie linii środkowej ciała, a następnie powrót do niej to bardzo ważna umiejętność. Daje początek świadomej, aktywnej zabawie i pozwala rotować ciało. Tułów malucha zaczyna się skręcać, a to podstawa do wykonywania obrotów. W trakcie leżenia na brzuchu dziecko zmniejsza swoją płaszczyznę podporu, tworząc tzw. trójkąt podparcia. Polega to na tym, że dziecko opiera się na podłożu już tylko jedną ręką (a dokładniej wewnętrzną stroną łokcia) oraz na obu nogach. Drugą ręką sięga po interesujący go przedmiot.
Kamienie milowe – 5 miesiąc
Wszystkie umiejętności poprzednich miesięcy są intensywnie doskonalone. Dziecko nabiera coraz większej wprawy w kontrolowaniu własnego ciała, a jego ruchy są bardziej świadome.
Przekraczanie linii środkowej i powrót do niej jest celowe, a nie przypadkowe. Maluch wie, że chce określoną zabawkę i dąży do tego, aby ją dostać, a następnie obejrzeć i włożyć do buzi. Takie formy aktywności są podejmowane zarówno w leżeniu na plecach, jak i w leżeniu na brzuchu.
Rodziców często zastanawia, czy ich dziecko prawidłowo się rozwija, gdy zaczyna „pływać” na macie. To naturalna pozycja, którą maluch przyjmuje w 5 miesiącu życia. Dziecko leżąc na brzuchu, trzyma głowę wysoko w górze, kręgosłup wygina w łuk. Nogi są usztywnione i wyprostowane w stawach biodrowych i kolanowych. Zgięte rączki są oderwane od maty i wygląda to tak, jakby maluch miał zaraz odpłynąć. Jednak nie ma się czym martwić, jeśli taka pozycja pojawia się tylko od czasu do czasu, a dziecko potrafi przejść z niej do prawidłowego podporu. To kolejne naturalne ustawienie, które pokazuje dziecku możliwości jego maleńkiego ciała – w tej pozycji maluch kołysze się w przód i w tył oraz na boki.
Rozwój niemowlęcia w 6 miesiącu życia
Pierwsze pół roku bycia rodzicem już za Tobą, więc co powinno umieć Twoje dziecko? Dużym wydarzeniem są obroty z pleców na brzuch. Maluch już wie, że to dobry sposób na zmianę pozycji, więc po opanowaniu tej umiejętności możesz mieć duże trudności np. ze zmianą pieluszki. Dziecko jest coraz bardziej mobilne, potrafi sięgnąć po interesujący je przedmiot, przyciągnąć go do siebie i bawić się z zachowaniem ustawienia ciała w linii środkowej. Pojawia się wysoki podpór, czyli maluch opiera się o podłoże otwartymi dłońmi i na wyprostowanych rękach. W górę unosi się klatka piersiowa, brzuch oraz spojenie łonowe, a ciężar ciała przenosi się na uda.
W trakcie obrotów dziecko unosi głowę wyżej, kontroluje jej położenie, co świadczy o tym, że zachowania dziecka zaczynają być celowe i świadome. Po raz pierwszy pojawia się umiejętność krótkotrwałego podparcia na boku właśnie w trakcie obrotu.
W 6 miesiącu życia zanikają prymitywne odruchy, tj. odruch chwytny, szukania, czy Moro. Maluch doskonali wcześniejsze umiejętności, takie jak chwytanie drobnych przedmiotów (odruch pęsetowy), potrząsanie grzechotkami i stukanie zabawkami o siebie. Dziecko rozgląda się za upuszczonym przedmiotem. Śmieje się, gaworzy, podejmuje pierwsze próby „rozmawiania” z innymi w tylko sobie znanym języku. Jest ciekawe dorosłych, chce zwracać na siebie uwagę i zaczynają interesować go zwierzęta.
Co potrafi 7-miesięczne dziecko? Kamienie milowe 7 miesiąca
Mocne mięśnie i dobra koordynacja sprawiają, że pozycja na czworakach zaczyna być możliwym do osiągnięcia celem. Oderwanie klatki piersiowej i miednicy od podłoża, podparcie na dłoniach i kolanach to pozycja chętnie ćwiczona przez malucha. Nawet jeśli przemieszczanie się w ten sposób jest jeszcze dla dziecka za trudne, to niemowlak próbuje się kołysać do przodu i do tyłu.
Kolejnym kamieniem milowym w rozwoju są pivoty. Co oznacza to hasło? Pivoty to obroty wokół własnej osi w leżeniu na brzuchu. Maluch, pracując rączkami, kręci się w prawą lub lewą stronę.
Leżąc na plecach, maluch jest w stanie wyprostować nóżki, a następnie złapać za stopy i włożyć je do ust. Gryzienie palców u nóg może okazać się fascynującą zabawą. Tym bardziej, że wystarczy zluzować uchwyt, aby stópki „uciekły” z powrotem do podłoża.
Dziecko doskonali przejścia z pleców na brzuch i z powrotem. Próbuje pełzać po macie w poszukiwaniu zabawek. Może to robić na kilka sposobów, ponieważ pełzanie nie ma ściśle określonego wzorca.
Kliknij w zdjęcie, aby poznać mój kurs Podstawowa obsługa dziecka 0-3 miesiące. Poradnik w formie wideo.
7-miesięczny bobas świetnie zna swoje otoczenie i opiekunów, płacze na widok obcych i może wykazywać dużą niechęć do zabaw np. z nieznaną ciocią. Potrafi zamanifestować swoje potrzeby. Chce uwagi, ale coraz chętniej spędza też czas na macie, gdzie ma nieograniczone możliwości testowania swojego ciała. Pozycja na brzuchu powinna być teraz tą ulubioną i nie sprawiać żadnych trudności.
Zadbaj, aby ubranie Twojego malucha nie krępowało ruchów, a zabawki były dostosowane do wieku i możliwości dziecka. Dzięki temu zyskasz pewność, że dziecko w wygodny i bezpieczny sposób spędza czas na macie.
Kamienie milowe opisałam też w dwóch innych postach: Kamienie milowe – 0-3 miesiące życia oraz Kamienie milowe – 8-14 miesięcy życia.
Jaką strategię przyjąć jeśli dziecko jest daleko do przodu z rozwojem? Machnąć ręka i niech robi co chce, czy spowalniać?
W połowie 3 miesiąca terapeutka kazała nam ćwiczyć podpór na łokciach niwelując podpór pełny, a teraz mówi, że przydałby się pełny. Teraz jest na początku 5 miesiąca i zaczął czworakować (przeszedł wszystkie etapy opisane w artykule). Jest duży i silny, ale nie wiem jak mam go traktować…
Oczywiście pierwszym celem jego podróży (oprócz butów) była noga stołu i już patrzy jak się wspiąć.