Płacz jest nieodzownym elementem codzienności każdego dziecka i ważną formą komunikacji malucha od pierwszych dni życia. Nieważne, czy dziecko ma tydzień, rok czy kilka lat, jego płacz dla rodzica zawsze jest sygnałem, że coś niedobrego dzieje się w otoczeniu małego człowieka. Jak sobie z nim radzić? Jak rozpoznać, dlaczego dziecko płacze? I czy można sprawić, żeby dziecko nie płakało?

Zanim na świat przyszedł mój syn Michał bardzo martwiłam się, że nie będę potrafiła rozpoznać, czego dotyczy jego płacz czy dobrze odczytywać sygnałów wysyłanych przez maluszka. Szybko przekonałam się i nauczyłam, że są różne rodzaje płaczu. Inaczej płakał, kiedy był głodny, a inaczej kiedy śpiący czy zwyczajnie znudzony. Dźwięk tego płaczu zmieniał się też wraz z wiekiem. W dalszej części znajdziecie najczęstsze powody płaczu dziecka wraz z podpowiedzią, jak poprawnie na nie zareagować.

Co oznacza płacz dziecka?

Maleńki człowiek zaraz po porodzie jest przerażony. Jedyną reakcją, jaką może zakomunikować, że coś mu się nie podoba, a on sam czuje, że znalazł się w niebezpieczeństwie, jest właśnie płacz.

Są różne rodzaje płaczu. Inaczej płaczą dzieci, które źle się czują i są osłabione, inaczej głodne i złe. Z biegiem czasu, gdy rodzice i dziecko wzajemnie się poznają, łatwiej odczytać, dlaczego dziecko płacze i odpowiednio zareagować.

Zobacz też mój wpis na temat hartowania: Nie przegrzewaj malucha – hartowaniu mówimy głośne tak! oraz na temat bujaczków: Bujaczek dla niemowlaka – tak czy nie?

Płacz dziecka – najczęstsze powody płaczu i jak sobie z nimi radzić?

Dlaczego moje dziecko płacze, skoro wszystko wydaje się być w porządku? O co tym razem mu chodzi? Takie i wiele innych podobnych pytań często przewijają się przez głowę rodzica. 

Płacz to sytuacja mająca zaalarmować opiekuna, że coś niedobrego się dzieje. Ma za zadanie wzbudzić w opiekunie troskę o malucha. Poznaj najczęstsze przyczyny płaczu u dzieci.

Głód

Głodne dziecko płacze i marudzi. Nie daje się uspokoić, nie chce zabawek, przytulania, tylko żąda piersi, butelki lub innego wartościowego posiłku, zależnie od swojego wieku. Głód zajmuje wysokie miejsce na liście najczęstszych powodów do płaczu, szczególnie u noworodków.

Łatwo poznać, że maluch jest głodny, po obserwacji jego mowy ciała. Dziecko wkłada piąstki do buzi, mlaska, cmoka, noworodek intensywnie szuka piersi. Niemowlak, który jest na etapie rozszerzania diety, będzie wodził wzrokiem za jedzeniem lub wołał np. „am am”.

Mokra pielucha

Uczucie dyskomfortu spowodowane mokrą pieluszką z pewnością szybko zostanie zakomunikowane rodzicowi. Zmiana pieluchy na suchą zwykle wystarczy, aby zakończyć płacz. Pośladki i miejsca intymne malucha są bardzo delikatne, a podrażniona skóra staje się niezwykle bolesna, dlatego pamiętaj, że zbyt długie przebywanie w mokrej pieluszce może skutkować odparzeniami. One również bywają powodem płaczu.

Zmęczenie

Kiedy dziecko jest śpiące, ale w ciągu dnia miało kontakt z bardzo dużą ilością bodźców, może czuć rozdrażnienie lub płakać ze zmęczenia. Natłok nowych dźwięków i obrazów nie podziała dobrze na małego człowieka. Maleństwo będzie tarło oczka, uszy, machało chaotycznie rączkami. Płacz będzie bardzo głośny i przejmujący, a samego malucha trudno będzie uspokoić i utulić, żeby go wyciszyć. Przygaszone światło, kołysanka cicho śpiewana przez mamę i dużo przytulania powinno pomóc w tej sytuacji.

Zbyt ciepło/ zbyt zimno

Przegrzewanie dziecka to częsty problem, szczególnie wśród młodych rodziców. Wiele błędnych przekonań odnośnie kwestii ubioru sprawia, że maluchy są ubrane nieodpowiednio do pogody. To powoduje bardzo duży dyskomfort. Dziecko jest spocone, ciężej i szybciej oddycha, ma zaczerwienione policzki i płacze, ile ma sił. Twoja pociecha niech ma tylko o jedną warstwę ubrań więcej niż Ty – dbaj o to, aby nie było jej zbyt ciepło.

Zbyt cienkie ubranie zdarza się o wiele rzadziej, najczęściej przegrzewamy nasze dzieci, co może być jedną z przyczyn częstego przeziębiania się. Zimne dłonie czy stopy niekoniecznie oznaczają, że dziecku jest zimno, dlatego zawsze temperaturę kontrolujemy na karku.

Potrzeba bliskości

Dziecko czasem płacze, a po wzięciu na ręce od razu przestaje. Gdy chcemy je odłożyć do wózka czy łóżeczka, znowu zaczyna marudzić. Zastanawiasz się pewnie, czy dziecko nie próbuje cię w ten sposób terroryzować, ale niż podobnego!

Przytulanie do mamy i taty, ich zapach, ton głosu, bicie serca, zaspokajają jedną z najważniejszych potrzeb egzystencjalnych dziecka – potrzebę bliskości. Dziecko może płakać, bo tęskni za Tobą, chce wiedzieć, że jesteś blisko i uratujesz go przed każdym niebezpieczeństwem np. przed pięciominutową chwilą samotności w łóżeczku.

Ząbkowanie

Ząbkowanie to trudny temat, gdyż płacz jest spowodowany uczuciem bólu i dyskomfortu w jamie ustnej. Dziecko, które cierpi z powodu ząbkowania, ma zaczerwienione i rozpulchnione dziąsła, jest marudne, nie chce jeść, wkłada do buzi piąstki czy zabawki. Czasami ząbkowaniu towarzyszy gorączka, wymioty, katar. Chłodny gryzak, żel na ząbkowanie lub masaż obolałych dziąseł szczoteczką silikonową często wystarczająco uśmierzają ból.

Złe samopoczucie

Płacz może towarzyszyć dziecku w przebiegu infekcji. Choroba skutecznie obniża chęć do zabawy czy innych aktywności. Dziecko osłabione, z gorączką lub innymi objawami, tj. kaszel, katar, biegunka, może płakać, gdyż jego organizm jest zmęczony walką z chorobą. Wizyta u pediatry, podanie odpowiednich leków, nawodnienie i zapewnienie warunków do spokojnego odpoczynku w ramionach rodzica, pozwolą maluszkowi szybciej wrócić do formy.

Kolka czy „Purple crying”? Płacz dziecka w innej wersji

Kolka to zmora wielu rodziców. Wielogodzinny, głośny i gwałtowny płacz, zdarzający się nawet kilka razy w tygodniu, problemy z zaśnięciem, niemożność skutecznego utulenia dziecka, napięcie w całym ciele – to główne cechy kolki. Występuje u dzieci od 3 tygodnia do trzeciego miesiąca życia. Pomocne w tej sytuacji są masaże, kładzenie dziecka na brzuszku, przykładanie ciepłego termoforu (np. z pestek wiśni) na brzuch. Jeśli maluszek lubi przebywać w wodzie, warto spróbować kąpieli. Najważniejsza jednak jest cierpliwość, gdyż jest to stan fizjologiczny i mija samoistnie po pewnym czasie.

Czym jest w takim razie „purple crying” i dlaczego warto go powiązać z płaczem z powodu kolek? „Purple crying” to płacz taki sam jak ten, z którym mamy do czynienia w trakcie kolek. Pojawia się po skończeniu 2 tygodnia i może trwać do ukończenia 3-4 miesiąca życia malucha. Jest to płacz bardzo głośny, przejmujący, długotrwały, dziecko ma cierpiący wyraz twarzy, jednak jest to płacz związany z adaptacją dziecka do życia w otaczającym go świecie. Dziecko nie odczuwa bólu, jest zdrowe, ale płacze, gdyż w ten sposób próbuje odnaleźć się w nowym otoczeniu.