Wraz z wiekiem dziecka i każdym kolejnym miesiącem jego rozwoju, maluch jest coraz bardziej mobilny. Przewraca się na boki, z pleców na brzuch i odwrotnie, a także próbuje przemieszczać się poprzez czworakowanie. To bardzo ważny etap w rozwoju malucha, ponieważ ma wpływ na dalsze etapy przemieszczania się malucha.

Czworakowanie to obszerny temat, który budzi wiele wątpliwości wśród rodziców. Kiedy dziecko zaczyna czworakować? Jak wygląda proces nauki czworaków? Jak możemy pomóc dziecku przy pierwszych próbach poruszania się do przodu? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w dalszej części wpisu.

Jak powinno wyglądać poprawne czworakowanie?

Czworakowanie uważane jest za pierwszą swobodną formę lokomocji, czyli przemieszczenia się bez określonego celu. Dziecko ustawione jest w klęku podpartym, czyli opiera się na otwartych dłoniach (łokcie są wyprostowane) oraz na kolanach. Brzuch jest uniesiony wysoko nad podłoże. Maluch wykonuje ruch naprzemienny; wysuwa prawą rękę i lewą nogę w przód, po czym następuje zmiana – wysuwa w przód lewą rękę i prawą nogę. Dziecko patrzy przed siebie i w taki sposób zaczyna  na własną rękę poznawać otoczenie.

To opis czworakowania, które, z punktu widzenia fizjoterapeuty dziecięcego, jest określane prawidłowym wzorcem ruchowym. Jeśli twój maluch porusza się inaczej lub nie robi tego wcale, warto skonsultować się ze specjalistą aby określić przyczynę. 

Kiedy maluszek zaczyna sam czworakować?

Sprawdź mojego E-booka: Podstawowa obsługa dziecka 0-3 miesiące. Instrukcja krok po kroku.

Co dziecko musi umieć, zanim zacznie czworakować?

Czworakowanie i w konsekwencji przemieszczanie się w ten sposób, to prawdziwy kamień milowy w rozwoju maluszka. Aby dziecko mogło bez przeszkód zacząć czworakować, powinno nauczyć się szeregu innych, ważnych czynności. Jakich?

Gdy mięśnie obręczy barkowej, ramion, grzbietu, brzucha i nóg są odpowiednio wzmocnione i silne, dziecko będzie próbowało w trakcie leżenia na brzuchu podciągnąć zgięte w kolanach nogi i oderwać brzuszek od podłoża.

Wraz z pojawieniem się pozycji czworaczej, maluch będzie z pewnością bujał się do przodu i do tyłu, aby w ten sposób nauczyć się balansowania swoim ciałem. Kolejne kroki w nauce czworakowania polegają na pojedynczym odrywaniu od podłoża rączek i nóżek, przestawianiu ich na bok lub do przodu czy do tyłu.

Pierwsze próby przemieszczania się w pozycji na czworaka, z pewnością będą nieporadne. Jednak upór maluchów sprawia, że po kilku dniach intensywnych starań i małych upadków, potrafią pokonywać pierwsze małe dystanse.

Jakie są najczęstsze błędy rodziców? Czworakowanie w pigułce

Wielu rodziców zapomina, że indywidualność każdego małego człowieka jest wpisana w jego rozwój i jest to rzecz, którą należy szanować.

Czworakowanie to powolny proces, który składa się z wielu etapów. Jednak samodzielne dojście do pozycji czworaczej i wykorzystywanie jej do siadania, wstawania czy przemieszczania się, pozwala maluchowi na poznanie swoich możliwości i zapewnia prawidłowy rozwój dziecka.

Jeśli maluszek czworakuje w sposób nieprawidłowy, to może mieć to związek z nieprawidłową pielęgnacją lub problemami rozwojowymi.

Jak rodzic przeszkadza dziecku w nauce czworakowania? Przede wszystkim na dwa sposoby – sadzając niesiadającego maluszka oraz wkładając do chodzika, który absolutnie nie wspiera rozwoju dziecka.

Zerknij do mojego ostatniego wpisu: Jak rozpoznać, czy niemowlę się najada?

Dziecko samodzielnie uczy się siadać poprzez pozycję czworaczą; ustawia się odpowiednio, wycofuje pupę na wybrany bok do tyłu i odpycha się rączkami od podłoża. Jeśli będziemy przeszkadzać dziecku w zdobywaniu prawidłowego wzorca siadu, sami stworzymy problem, który maluch w jakiś sposób będzie starał się rozwiązać. 

Pozycja na czworakach jest bardzo ważna, ponieważ oprócz siadania, dziecko uczy się z niej również wstawać.

Czy każde dziecko powinno umieć czworakować? Zdecydowanie tak, ponieważ jest to proces wpisany nasz rozwój ontogenetyczny. To etap rozwojowy, który zwykle warunkuje prawidłowe przejście do kolejnych etapów. Pominięcie czworakowania powinno zapalić lampkę ostrzegawczą w głowie rodziców. Być może malucha powinien zobaczyć fizjoterapeuta i zdiagnozować, dlaczego dziecko nie chce czworakować – na pewno warto rozważyć konsultację u specjalisty.

Jak rodzice mogą pomóc dziecku przy czworakowaniu?

Oprócz nieingerowania w samodzielne zdobywanie doświadczenia w pozycji czworaczej, rodzic może ułatwić dziecku aktywności, poprzez zapewnienie odpowiedniego stroju. Stópka bez skarpetki z pewnością będzie miała lepszą przyczepność z podłożem, niż ta ubrana. Spodenki, być może ustrzegą przed zaczerwienieniem na kolanach, spowodowanym tarciem skóry o podłoże. Nie pomogą w utrzymaniu równowagi, gdyż spodenki mogą się ślizgać na podłodze. Podobnie jest z samym podłożem – dobrym wyborem jest piankowa mata, która jest dość twarda, aby rączki i kolanka nie zapadały się w podłożu. Jednocześnie jest na tyle elastyczna, że nie pozwoli na nabicie sobie guza.