Dysplazja stawów biodrowych

sty 13, 2023 | Choroby dziecka, Fizjoterapia, Problem z dzieckiem

Dysplazja stawów biodrowych to wada rozwojowa, która dotyczy od 4 do 6% noworodków. Etiologia tej przypadłości jest nieznana. Dysplazja wiąże się z niedojrzałością i nieprawidłowym rozwojem struktur anatomicznych, często polega na wadliwej budowie panewki stawu oraz bardzo dużej wiotkości więzadeł i torebki stawowej, zlokalizowanych wokół stawu biodrowego. Niestabilność stawu biodrowego u najmłodszych jest fizjologiczna. Jednak w momencie, gdy głowa kości udowej nie ma właściwego kontaktu z powierzchnią panewki – dochodzi do jego nieprawidłowego rozwoju.

Sama dysplazja to szerokie pojęcie, gdyż obejmuje wszystkie znane zniekształcenia występujące w stawie biodrowym. Jest to wada określana mianem rozwojowej, gdyż może powstać w okresie prenatalnym, okołoporodowym, noworodkowym czy niemowlęcym.

Statystycznie częściej na dysplazję stawu biodrowego cierpią dziewczynki.  Związane jest to z ich większą podatnością na hormony matki, głównie relaksynę. Częściej dotknięte dysplazją jest lewe biodro.

Przyczyny dysplazji stawów biodrowych

Dysplazja stawów biodrowych może być wrodzona lub nabyta. Jakie są najczęstsze przyczyny dysplazji stawu biodrowego? Oto one:

  • wada wrodzona – często dysplazja towarzyszy innym wadom układu kostno-stawowego, np. kręczu szyi czy szpotawości stóp,
  • wrodzone zwichnięcie, genetyka – prawdopodobieństwo wystąpienia dysplazji jest większe, jeśli rodzeństwo lub rodzice dziecka mieli zdiagnozowaną dysplazję w okresie noworodkowym;
  • ułożenie noworodka w macicy w czasie ciąży – jeśli macica słabo się rozciąga, występuje ciąża bliźniacza lub małowodzie, co skutkuje tym, że dziecko ma niewiele miejsca,
  • duża masa płodu – powyżej 4000 g,
  • traumatyczny poród,
  • poród pośladkowy,
  • nieprawidłowa pielęgnacja – np. podnoszenie dziecka w trakcie przewijania za nogi do góry.
dysplazja stawów biodrowych, fizjoterapia, dziecko, biodra

Wiesz jakie są zalety masażu Shantala? Kliknij tutaj i dowiedz się!

Skutki dysplazji stawów biodrowych

Dysplazję stawów biodrowych diagnozuje się za pomocą USG oraz dwóch testów: Barlowa (objaw wyważania) i Ortolaniego (objaw przeskakiwania). Testy przeprowadza się w trakcie badania lekarskiego zaraz po urodzeniu dziecka lub w czasie pobytu na oddziale położniczym. W książeczce zdrowia dziecka neonatolog powinien wpisać wykonanie badania wraz z wynikiem.

Pomiędzy 2. a 4.  tygodniem życia, zaleca się wykonanie u dziecka przesiewowego badania USG stawów biodrowych. Kolejne USG powinno zostać przeprowadzone w 3. miesiącu życia malucha (najczęściej między 8 a 10 tyg.) , a ostatnie około 6m. życia. W ostatnich latach zalecenia te dość dynamicznie się zmieniają.

Jakie objawy daje dysplazja stawu biodrowego u noworodka? Zdarza się, że zmiany dysplastyczne są niewielkie lub występują symetrycznie, co może być powodem trudności diagnostycznych. Dysplazja nie boli, dlatego bardzo ważna jest profilkatyka i wykonanie badań USG. Co może zauważyć rodzic u dziecka, które ma dysplazję stawu biodrowego?

  • Fałdy pośladkowe i na udach są niesymetryczne.
  • Nogi są różnej długości.
  • Przy przewijaniu jedna z nóg ma mniejszy zakres odwodzenia i przeskakiwanie słyszalne w trakcie pielęgnacji.
  • Gdy dziecko jest starsze – ból w czasie chodzenia, niestabilny chód, częsta utrata równowagi.

Najważniejsze dla malucha jest wczesne wykrycie dysplazji i wdrożenie odpowiedniego leczenia i rehabilitacji. 

Leczenie dysplazji stawów biodrowych

Stopień dysplazji stawów biodrowych określa się wg skali Grafa:

dysplazja stawów biodrowych

Typy I i II a nie stanowią problemu w rozwoju dziecka, nie wymagają rehabilitacji i same się stabilizują wraz ze wzrostem malucha. 

Typ II b i II c zwykle stosuje się ortezy oraz fizjoterapię. Dzieci, u których zdiagnozowano te typy dysplazji, muszą być pod opieką ortopedy i fizjoterapeuty.

Część źródeł naukowych mówi, że typ II b również nie wymaga wsparcia fizjoterapeuty, ale uważam że, warto wspomóc się pomocą specjalisty, gdyż opinie są podzielone. 

W leczeniu dysplazji stosuje się sprzęty ortopedyczne, które utrzymują kończyny w pozycji fizjologicznej i odwiedzeniu, np. szelki Pavlika, szynę Koszli czy poduszkę Frejki.

Typ III (biodro podwichnięte) i IV (biodro zwichnięte) zwykle wymaga leczenia bardzo specjalistycznego i długotrwałego.

Wczesne wykrywanie dysplazji wraz z określeniem stopnia jej ciężkości, jest niezwykle ważne w prawidłowym rozwoju noworodka i niemowlęcia. 

Jak zapobiegać?

Nabytej dysplazji stawów biodrowych w dużej mierze można uniknąć. Prawidłowa pielęgnacja jest bardzo ważnym filarem profilaktyki. Jak rodzic może zapobiec dysplazji u swojego dziecka?

  • Zapewnienie dziecku swobody ruchów – maluch nie może być ubrany w zbyt ciasne, zbyt krótkie czy zbyt obcisłe ubranka. Nie prostujemy nóg na siłę, zapewniamy warunki do przyjmowania pozycji fizjologicznej, czyli ze zgiętymi nogami w stawach biodrowych i kolanowych (szczególnie ważne jest to dla rozwoju noworodka).
  • Przyjazna pielęgnacja – przewijanie czy ubieranie dziecka poprzez stosowanie półobrotów, zamiast podnoszenia za nóżki do góry. 
  • Nie stosowanie podwójnego pieluchowania na wszelki wypadek – zdiagnozowana dysplazja wymaga wsparcia specjalistów – ortopedy i fizjoterapeuty. Ograniczanie na własną rękę ruchów dziecka czy nieprawidłowe ustawianie zdrowych stawów może przynieść więcej szkody niż pożytku.
  • Unikanie zbyt długiego korzystania z leżaczków czy bujaczków – małe dziecko najwięcej korzyści czerpie z leżenia na twardym i równym podłożu. Leżak czy bujak wymusza pozycję ciała, sprawia, że mięśnie tułowia i miednicy słabiej pracują, mniej jest możliwości ruchu. Kładzenie dziecka na macie sprawia, że ono lepiej czuje własne ciało, samodzielnie poznaje swoje możliwości, może swobodnie przyjmować wygodne pozycje i we własnym tempie dążyć do obrotu.
  • Noszenie dziecka w chuście z podwiniętą, zaokrągloną miednicą (najlepiej jest, jeśli rodzice chustonoszenia uczą się od profesjonalnego instruktora).
stawy biodrowe, dysplazja, dziecko, dysplazja stawów biodrowych

Dysplazję stawów biodrowych można całkowicie wyleczyć, pod warunkiem że wykryje się ją szybko. Rehabilitacja u najmłodszych, czy stosowanie sprzętów ortopedycznych, wydaje się być bardzo uciążliwe, jednak efekty widać bardzo szybko, a w rezultacie jest ogromna szansa, że dziecko w przyszłości nie będzie miało żadnych problemów ze stawami biodrowymi.

0 komentarzy

O mnie

Michalina Pokorska z dziećmi

Cześć! Jestem Michalina, fizjoterapeutka dziecięca z 15-letnim doświadczeniem. Prywatnie jestem żoną i mamą dwójki wspaniałych dzieci 🙂

Czytaj więcej

Kursy online

Kursy online

Oczekujesz na narodziny swojego dziecka lub Twoje maleństwo właśnie pojawiło się na świecie? Sprawdź moje kursy online.

Idź do kursów

Znajdź mnie na Facebooku

Facebook Pagelike Widget

Kursy online

Oczekujesz na narodziny swojego dziecka lub Twoje maleństwo właśnie pojawiło się na świecie? Sprawdź moje kursy online.